Aşırı Aktif Mesane

Aşırı Aktif Mesane (AAM) Nedir?

Uluslararası Kontinans Derneği’nin (ICS) tanımlamasına göre; altta yatan bir bozukluk olmaksızın kişide acil idrar yapma isteği (ani sıkışma), gece ve gündüz sık idrara çıkma ve bazı hastalarda ani sıkışma hissiyle birlikte görülen idrar kaçırma sorunu ile seyreden bir rahatsızlıktır.

Toplumda Görülme Sıklığı Nedir?

AAM semptomları toplumda %17 (%7-26) oranında görülmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık izlenen bu durumun görülme sıklığı her iki cinste de yaşla birlikte artmaktadır.

Aşırı Aktif Mesane Neden Önemlidir?

AAM sık idrara çıkma ve idrar kaçırma gibi fiziksel etkilerinin yanısıra kişinin sosyal ve psikolojik durumunu da ciddi oranda etkileyen ve sağlık ekonomisine önemli yük getiren bir bozukluktur. Bu hastalarda gece sık idrara çıkma nedeniyle gündüz uyuklama, dikkat dağınıklığı, iş veriminde azalma gibi problemler görülmektedir. İdrar kaçırma korkusu ve sık tuvalete çıkma ihtiyacı kişinin sosyal hayatını kısıtlayıp yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.

Neden Oluşur?

Mesanede oluşan istemsiz ve ani kasılmalar, mesane dolumunun daha hassas hissedilmesi, artan yaşla gece idrar üretiminin artması ve küçük mesane bu hastalığın sebeplerini açıklamaya yönelik hipotezlerdir.

Aşırı Aktif Mesane Tanısı

Öncelikle doktorunuz hastalık öykünüzü alıp fizik muayenenizi yapacaktır. Ardından mesane günlüğü doldurtup, gerek görürse benzer bulgularla seyreden bazı hastalıkları dışlamak için ek tetkikler (idrar analizi, ultrasonografi, uroflovmetri, ürodinami, sistoskopi) isteyecektir.

Aşırı Aktif Mesanede Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Sıvı alımının düzenlenmesi: yeterli miktarda (en az 1.5 lt/gün) ve düzenli sıvı alımı
Uzun seyahatler öncesi ve gece yatmadan önce sıvı alımının kısıtlanması
Çay, kahve ve alkol gibi diüretik etkisi olan içeceklerin kısıtlanması
Mesane için iritan olan yapay tatlandırıcıların (aspartam vs.), gazlı içeceklerin ve bazı yiyeceklerin (aşırı baharatlı gıdalar, turunçgiller, domates vb) diyetten çıkarılması
Kilo kontrolü özellikle idrar kaçırma üzerine etkilidir
Pelvik taban kaslarını güçlendirici egzersizler (Kegel Egzersizleri)

İlaç Tedavisi

İlaç tedavisi ile mesane kaslarında aniden ortaya çıkan kasılmaları önlemek, mesane hacmini arttırmak ve sonuç olarak sık idrara çıkma ve acil idrara çıkma isteğini azaltmak amaçlanmaktadır.

Muskarinik reseptör antagonistleri: darifenasin, fesoterodin, oksibutinin, propiverin, solifenasin, tolterodin, trospiumklorid
Beta-3 agonistleri: mirabegron

Mesane İçi Botoks Uygulaması

Aşırı aktif mesane ve nörojen mesane tedavisinde kullandığımız bir tedavi yöntemidir. Sıklıkla lokal anestezi altında uyguladığımız bu işlemde mesanenin 20-30 noktasına özel bir iğne yardımıyla botoks enjeksiyonu yapılmaktadır.

Yaklaşık 6-12 ay süren bir etkinliği olan bu işlemde hastaların istemsiz mesane kasılmalarının azaltılması ve mesane kapasitesinin arttırılması amaçlanmakta; bu sayede sık idrara çıkma ve idrar kaçırma gibi şikayetlerinin düzelmesi sağlanmaktadır.

Nöromodülasyon (Sinir Uyarılması)

Mesaneyi kontrol eden sakral sinirleri uyarmak için elektrik akımı kullanılan bir tedavidir. İki çeşit sinir uyarılması vardır:

Tibial Sinir Uyarılması: Ayak bileğinin yakınına elektrik akımı için bir iğne yerleştirilir. İğne ciltten geçer ve bileğin iç kısmından bacak boyunca sakral sinirlere dek uzanan tibial siniri uyarır. Tibial sinir uyarımı için tedavi genellikle 12 seans sürer. Tedavi seansı 30 dakikadır ve haftada1 kez uygulanır.

Sakral Nöromodülasyon (Mesane Pili): İdrar Kaçırma, İdrar Yapamama, Dirençli Aşırı Aktif Mesane ve Ağrılı Mesane Sendromu tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu işlemde sakrum kemiği içerisine yerleştirilen elektrotlar bir pil yardımıyla mesanenin fonksiyonlarını sağlayan sinirleri uyarmakta ve hastanın şikayetlerinin giderilmesini sağlamaktadır.

Mesane Büyütme Ameliyatı: Diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu ciddi ve dirençli olgularda çok nadiren başvurulan bir yöntemdir.