Böbrek Çıkım Darlığı

Böbrek havuzu (pelvis) ile üreter (idrar kanalı) arasındaki bu geçiş noktasında doğuştan gelen gelişim bozukluklarına bağlı darlık olması durumuna Üreteropelvik Bileşke Darlığı (UP Darlık veya Böbrek Çıkışı Darlığı) adı verilmektedir. Bu darlığa bağlı idrar iletimi bozulmakta, böbrekte biriken idrara bağlı böbrek havuzu ve kanallarında genişleme (hidronefroz) meydana gelmektedir. Eğer bu darlık idrar iletiminde ciddi sıkıntılara yol açıyorsa zamanla böbrek fonksiyonlarında azalmaya hatta böbreğin fonksiyonlarını tamamen yitirmesine neden olabilir.

Ne Sıklıkta İzlenir?

Anne karnında böbreğinde genişleme (hidronefroz) tespit edilen bebeklerde bu genişlemenin en sık sebebini UP Darlık oluşturmaktadır. Yaklaşık 1500 doğumda 1 izlenir. Genellikle sol taraftadır ve erkeklerde 2 kat daha sık görülür.

Sebebi Nedir?

Sıklıkla doğuştan gelen bir bozukluktur. Üreter tomurcuğu ve metanefrik blastem adı verilen böbrek ile idrar kanallarını oluşturan yapıların gelişim sürecindeki bozukluklara bağlı oluşmaktadır. Bunun dışında anormal gelişmiş böbrek damarlarının UP bileşkeyi çaprazlaması ya da UP bileşkenin normal olması gerekenden yüksek çıkımlı olması doğuştan gelen UP darlık sebebi olabilmektedir.

Doğuştan gelen bozuklukların dışında geçirilmiş enfeksiyonlar (özellikle tüberküloz), travma ve cerrahiler sonradan gelişen UP Darlık sebebi olabilirler.

Tanısı Nasıl Konulur?

Tanısı genellikle ultrasonla rutin gebelik taramaları sırasında yani anne karnında iken konulmaktadır. Kimi olgular ise yıllar sonra hatta erişkinlikte ağrı, üriner enfeksiyon ya da başka bir sebeple yapılan radyolojik incelemeler ile tespit edilmektedir. Radyolojik olarak UP Darlık tanısı konulan olgularda böbrek sintigrafisi (DTPA veya MAG-3’le diüretik renogram) çekilerek darlığın şiddeti tespit edilir ve cerrahi gerekip gerekmediğine karar verilir. Ciddi darlıkların erken tanı ve tedavisi böbrek fonksiyonlarının korunması açısından oldukça önemlidir.

Kimler Tedavi Edilmelidir?

Böbrek fonksiyonu bozulmuş (<%40) ya da takiplerde %10’dan fazla azalıyorsa,
Diüretik renogramda verilen ilaca rağmen drenajın kötü olması,
İnatçı ağrı ve enfeksiyonlara yol açıyorsa

Tedavisi Nasıl Yapılır?

UP Darlığın tedavisi cerrahidir. Pyeloplasti adı verilen ameliyatta dar olan UP bileşke çıkarılır ve böbrek pelvisi üretere tekrar dikilerek birleştirilir. Bu işlem açık, laparoskopik ya da robotik cerrahi ile yapılabilir. Laparoskopik ve robotik cerrahi kozmetik ve iyileşme süreci açısından açık cerrahiye göre avantajlar sağlamaktadır.

Daha önce pyeloplasti ameliyatı geçirmiş ancak başarısız olmuş kişilerde endoskopik olarak yapılan Endopyelotomi ameliyatı bu hastalığın tedavisinde kullanılan bir diğer cerrahi tekniktir.