İnmemiş Testis
İnmemiş Testis
Testisler anne karnında gelişim sürecinde ilk olarak karın arka duvarında oluşurlar. Daha sonra hormonal ve mekanik birtakım faktörlerin etkisiyle aşağıya doğru hareket ederek kasık kanalından geçip torbaya (skrotum) ulaşırlar. Bu iniş gebeliğin son üç ayı içerisinde ya da hemen doğum sonrası tamamlanmış olur.
Yenidoğan bebekte testisler torbada değilse bu durumun 3 nedeni olabilir;
Testisler karın içinden aşağı doğru inişini tamamlamamış ve kasık kanalında veya karın içerisinde bir noktada kalmış olabilir. Bu durum inmemiş testis olarak adlandırılır.
Testis hiç gelişmemiş veya anne karnındayken yok olmuş olabilir.
Testis normal iniş yolu üzerinde bir noktada bulunmayıp, farklı bir noktada yerleşmiş (ektopik testis)
Retraktil (Utangaç) Testis Nedir?
Bazı çocuklarda, retraktil testis denilen, bazen skrotuma inen bazen de yukarı kaçan testisler görülebilir. Bu durum kremasterik kasın aşırı aktivitesinden kaynaklanan bir durum olup yaklaşım inmemiş testisten farklıdır. Retraktil ile inmemiş testis ayırımının uzman bir hekim tarafından yapılması gereklidir. Bu olguların 1/3’ü zamanla inmemiş testise dönüşmektedir, bu nedenle yakın takip altında tutulmalıdır.
İnmemiş Testis Ne Sıklıkta Görülür?
En sık izlenen genital anomalilerden birisi olup, zamanında doğan bebeklerde %1-4 oranında, erken (prematür) doğumlarda ise %45’e varan oranda izlenmektedir. Doğumdan sonra ilk 3 ayda inmemiş testislerin %70-77’si kendiliğinden torbaya inmektedir. Altıncı aydan sonra ise kendiliğinden inme ihtimali oldukça düşüktür (%6).
Sebebi Nedir?
İnmemiş testise sebep olan nedenler tam olarak bilinmese de birtakım genetik ve çevresel faktörlerin (hormonal bozucular gibi) neden olduğu tahmin edilmektedir.
İnmemiş Testisin Yol Açtığı Riskler Nedir?
İnmemiş testis, ileride kısırlık (infertilite) veya testis kanseri gelişimine zemin hazırlayabilir. Bazen kasık fıtığıyla da birlikte olabilir. Testis ne kadar erken indirilirse kısırlık gelişme riski o kadar azalır. Kanser gelişme riskinin azalması konusu tartışmalıdır ancak indirilen testiste gelişen tümörün elle muayenede saptanması kolaylaşmaktadır.
Tanısı Nasıl Konulur?
Öncelikle elle muayene ile testislerin ele gelip gelmediğine bakılır. Eğer testis elle muayenede torbada ya da kasıklarda hissedilemiyorsa (%20);
Karın içerisinde ya da kanal ağzında yerleşmiş olabilir (%50-60)
Kanal içerisinde küçük testis (atrofik veya rudimenter) (%30)
Testis hiç gelişmemiş ya da sonradan kaybolmuş (%20)
Bu ayırımı yapabilmek için görüntüleme yöntemlerinin (MRI, Ultrason gibi) bir anlamı yoktur, ayırım için laparoskopi yapılması gereklidir. Laparoskopi karın içerisinin bir delikten sokulan optik yardımıyla görüntülenmesi işlemidir.
Tedavi
Tedavi için önerilen zaman aralığı 6 ay – 1 yaş arasıdır. İlk 6 ay testislerin inme yüzdesinin yüksek oluşu nedeniyle beklemek önerilmektedir. Onsekizinci aydan sonra ise sperm üreten hücreler ile testosteron üreten hücrelerin yapısında bozulma süreci başlamaktadır. Bu nedenle 6 ay – 1 yaş aralığı en ideal zaman olarak kabul edilmektedir. En kesin tedavi yöntemi ameliyattır. Ameliyatla testisler torbadaki yerine indirilir.
Hormon tedavisi başarı şansının düşük olması (%20) ve yan etkileri (kıllanma, sperm hücreleri üzerine olumsuz etkileri, vb) nedeniyle günümüzde artık çok fazla tercih edilmemektedir.