Prostat nedir?

Prostat alt idrar yollarında, mesanenin (idrar kesesi) alt kısmında, üretranın (mesane çıkışında bulunan idrar kanalı) etrafına yerleşmiş bir bezdir. Yalnızca erkeklerde bulunur. Menide bulunan bir sıvı salgılar.
Sağlıklı bir prostat, yaklaşık olarak iri bir ceviz büyüklüğündedir ve hacmi 15-25ml’dir. Erkekler yaşlandıkça prostat da yavaş bir şekilde büyür.

İyi huylu prostat büyümesi

Prostat hastalıkları genellikle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkar. Elli yaş üstündeki erkeklerde alt idrar yollarında rahatsız edici belirtilere yol açarlar. Bu belirtiler daha sıklıkla iyi huylu prostat büyümesi olarak bilinen bir hastalık olan prostatın büyümesinden kaynaklanır. Başka şartlar da bu şikayetlere yol açabilir ve doktorunuz bunları göz önünde bulundurur.

İyi huylu prostat büyümesi sık görülen bir durumdur. Yaşlanmayla birlikte erkeklerde oluşan hormonal değişikliklerle ilişkilidir. BPH, normal idrar yapma biçiminizi etkileyebilir ve yaşam kaliteniz üzerinde olumsuz bir etki yaparak alt idrar yolu semptomlarına yol açabilir. Ürolojide en sık tanı konulan hastalıktır.

Prostat hastalıkları çok endişe verici olabilir ancak BPH’nın prostat kanseri olmadığının bilinmesi önemlidir. BPH tedavi edilmediği durumda bile prostat kanserine dönüşmez. Ancak iyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri yaşla birlikte gelişebilir ve beraber görülebilir. Endişelerinizi gidermek için üroloğunuza danışmalısınız.

İyi huylu prostat büyümesi belirtileri

İyi huylu prostat büyümesi (BPH) normal idrar yaptığınız yolu etkileyebilir. Bu, büyüyen prostatın, mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapması nedeniyle ortaya çıkar.

Belirtiler bazen hafif olabilir. Örneğin daha sık idrar yapma ihtiyacı hissedersiniz veya mesanenizi tam boşaltmanız güçleşebilir. Bu hafif belirtiler yaşlanma sürecinin hareket hafıza ve esneklikteki azalma gibi normal bir parçası olabilir. Doktorunuz bu hafif belirtileriniz için tedavi önermeyebilir.

Belirtiler bazen çok rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitenizi olumsuz etkileyebilir. Bu durumda tedaviden yarar görebilirsiniz.
Genellikle alt idrar yolu semptomları olarak adlandırılan bu semptomların nedeni çoğu zaman BPH olabilir ve boşaltma sistemini etkileyen diğer şartlardan kaynaklanabilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi için İlaç Tedavisi

İyi huylu prostat büyümesi tanısı konulan hastalara ilaç tedavisi önerilir. Bu tedavi, belirtiler rahatsız edici düzeyde olduğu ve yaşam kalitesini etkilediği zaman önerilir.

BPH ile ilişkili belirtilerin tedavisinde çeşitli ilaç grupları kullanılır:
Bitkisel ilaçlar
Alfa-blokerler
5 Alfa-redüktaz inhibitörleri (5ARI)
Muskarinik reseptör antagonistleri (MRA)
Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri (PDE5)
Bu ilaçların kombinasyonları
Her bir grup ilaç farklı bir yoldan etkisini gösterir ve farklı etki ve yan etkilere sahiptirler.

Bitkisel İlaçlar

Kabak çekirdeği, Güney Afrika yıldız otu, Afrika kuş üzümü Çavdar poleni bu gruptaki ilaçlardandır. Ne kadar etkin oldukları da net değildir. Çok fazla sayıda bitkisel ilaç olduğu için, kullanımları konusunda özel bir öneri yapılamaz. Doktorunuzun tavsiyesini almadan bitkisel ilaç kullanmamalısınız.

Alfa-blokerler

Alfa-blokerler, prostatın düz kaslarını gevşeterek belirtileri ve idrar akışını iyileştiren bir grup ilaçtır. BPH’si olan erkeklere en sık önerilen ilaç grubudur.

Alfuzosin, Doxazosin, Tamsulosin, Terazosin, Silodosin bu gruptaki ilaçlardandır.

İlaçlar tam etkilerini genellikle birkaç haftada gösterir. Alfa-blokerler prostatın boyutunu küçültmez veya büyümesini önlemez. Bazı hastalar sonuçta belirtilerinin giderilmesi için cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyacaktır.

Alfa-blokerlerin yan etkileri hafiftir ve uzun süre kullanılmalarına rağmen çoğu hastada herhangi bir yan etki ortaya çıkmaz. Yan etki gözlenen hastalar güçsüzlük (asteni), baş dönmesi ve hafif düşük kan basıncı (hipotansiyon) bildirmektedir.

Alfa-bloker ayrıca retrograd ejakülasyona (meninin idrar kesesine boşalması) yol açabilir. Bu sık olmayan bir yan etkidir ve tedavi sonlandırıldığı zaman kaybolacaktır.

5 Alfa-redüktaz inhibitörleri

5 alfa-redüktaz inhibitörleri (5ARI) prostatın büyümesini önleyen ve hatta küçülmesine sebep olabilen bir grup ilaçtır. Bu ilaçlar prostat 40 mililitreden büyükse daha etkindir ve prostat büyümesi rahatsız edici belirtilere sebep olduğu zaman reçeteyle verilir. Bu ilaçlar üriner retansiyon riskini ve cerrahi müdahale gereksinimini azaltabilir. Belirtileri düzeltmesi çok uzun zaman alacağı için, 5ARI, 1 yıldan uzun süren tedavilerde önerilir.

2 tür 5ARI bulunur ve hepsi de benzer sonuçlar verir: Dutasterid ve Finasterid
Bu ilaçların yan etkileri esas olarak cinsel fonksiyonlar ile ilgilidir. Bunlar ilişkinin sürdürülmesinde azalma, erektil disfonksiyon (sertleşme bozukuğu) ve boşalma problemleridir. Yan etkiler çok sık değildir ve tedavinin kesilmesi ile kaybolur. 5ARI kullanımının prostat kanseri riskini artırabileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır. 5ARI yan etkilerinden dolayı genellikle orta veya şiddetli belirtileri olan hastalara önerilir.

Muskarinik reseptör antagonistleri

Muskarinik reseptör antagonistleri (MRA) mesanenin anormal kasılmalarını azaltan bir grup ilaçtır. Erkeklerde BPH’den kaynaklanan sıkışma belirtilerine karşı fayda sağlayabilir. Mesane tam olarak boşalamıyorsa ve idrar yapma sonrası mesanede çok fazla idrar kalıyorsa bu ilaçlar genellikle reçete edilmez. Birkaç MRA tipi vardır:

Darifenasin Fesoterodin Oxibutinin Propiverin Solifenasin Tolterodin ve Tropisyum klorid bu gruptaki ilaçlardandır.

MRA’nin yan etkileri genelde hafiftir. Bunlar ağızda ve gözde kuruluk, kabızlık, idrar yapma güçlüğü, soğuk algınlığı belirtileri, bulanık görme, baş dönmesidir.

Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri
Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri (PDE5I) erektil disfonksiyonun tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar ayrıca BPH ile ilişkili belirtileri de iyileştirebilir. PDE5I’nin 3 tipi vardır: Sildenafil Tadalafil Vardenafil

Erektil disfonksiyonu olan erkeklerin yanı sıra prostat büyümesi belirtileri olan erkekler de PDE5I ile tedaviden fayda görebilirler.

PDE5I’ler baş ağrısı, baş dönmesi, hazımsızlık gibi yan etkilere sebep olabilir. PDE5I’lerinin alfa-blokerlerden doxazosin veya terazosin gibi bazı ilaçlarla kullanılmamalıdır. Özellikle kalp sorunları olan erkeklerde de kullanımı ciddi sorunlara yol açabilir.

Kontrol edilemeyen tansiyon problemi olan veya böbrek yetmezliği olan erkeklerde kullanmamalıdır. PE5I kullanımı sonrası görme kaybı yaşarsanız, doktorunuza danışınız.

PDE5I’lerin yan etkileri ve kullanılmamaları gereken durmlar hakkındaki şüphelerinizle ilgili olarak mutlaka doktorunuza danışınız.

İlaç Kombinasyonları

Doktorunuz size bir ilaç kombinasyonu önerebilir. En sık kullanılan kombinasyonlar:
Alfa-bloker ile 5ARI
Alfa-bloker ile MRA
Bu tedavilerin amacı her iki ilacın yararının kombine edilmesidir. Birlikte kullanıldıkları zaman bu ilaçlar daha etkin olabilir. Ancak sıklıkla daha fazla yan etkiye sebep olabilir. Her ilacın yan etkilerinden önceki kısımlarda bahsedilmiştir. Kombinasyon tedavisi orta veya şiddetli belirtileri olan erkeklerde önerilir.